ไขมันทรานส์ ศัตรูตัวร้ายที่มากับอาหาร

อย่างที่รู้กันดีว่าทุกวันนี้ ผู้คนต้องพบเจอกับโรคภัยไข้เจ็บมากมาย โดยสาเหตุหลัก ๆ ที่ส่งผลต่อเรื่องสุขภาพ และทำให้สุขภาพของผู้คนแย่ลง ส่วนหนึ่งก็มาจากการกินอาหาร แน่นอนว่าในขณะนี้ก็ต้องมีทั้งอาหารที่ดี มีประโยชน์ โดยเฉพาะ อาหารและวิธีลดพุง สำหรับผู้ที่ต้องการลดความอ้วน แต่ในขณะเดียวกันอาหารบางประเภทก็สามารถส่งผลเสียต่อร่างกายได้เช่นกัน แม้ว่ากินไปแล้วจะให้ความอร่อยแต่ต้องแลกมากับสุขภาพที่แย่ลงก็ถือว่าไม่คุ้มค่า ซึ่ง ไขมันทรานส์ ก็เป็นหนึ่งในสิ่งที่ปัจจุบันนี้มีการรณรงค์ให้เลิกกินอาหารที่มีส่วนผสมของไขมันประเภทนี้กัน เนื่องจากว่ามีผลเสียมากกว่าผลดี แล้วไขมันประเภทนี้คืออะไร เกิดขึ้นได้อย่างไร และมีวิธีการป้องกัน หรือเลือกกินอย่างไรให้ดีต่อสุขภาพ มาดูกัน

ไขมันทรานส์ คืออะไร?

ไขมันทรานส์ (trans fat) คือ ไขมันชนิดหนึ่งที่จะมีส่วนประกอบหลักเป็นกรดไขมันไม่อิ่มตัว โดยจะมีโครงสร้างชนิดทรานส์ ปกติแล้วไขมันชนิดนี้จะสามารถพบได้เล็กน้อยในไขมันของนม และเนื้อสัตว์ แต่ส่วนใหญ่แล้วไขมันชนิดนี้จะได้มาจากการสังเคราะห์ที่เกิดขึ้นในระหว่างกระบวนการของการผลิตอาหารมากกว่า ซึ่งการเกิดขึ้นของไขมันชนิดนี้จะมาจากการเติมไฮโดรเจนเข้าไปในน้ำมันพืช เพื่อที่จะช่วยทำให้น้ำมันพืชมีการแข็งตัว และสามารถยืดอายุการใช้งานได้ยาวนานมากขึ้น ทั้งนี้ในการใช้ไขมันชนิดนี้ก็ถือว่ามีราคาที่ถูกกว่าไขมันอื่น ๆ ทั่วไป ทำให้มีการนิยมมาใช้ทำอาหาร หรือผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ มากกว่า จากสิ่งเหล่านี้เองก็คงจะช่วยทำให้ได้เข้าใจกันมากขึ้นแล้วว่า ไขมันทรานส์เกิดจากอะไร

อันตรายจากไขมันทรานส์

ไขมันทรานส์ ข้อเสีย หรืออันตรายที่มีนั้น มีอะไรบ้าง หลายคนอาจจะสงสัยในเรื่องนี้อยู่ เนื่องจากว่าในขณะนี้มีการรณรงค์ให้เลิกใช้ไขมันชนิดนี้กันมากขึ้นแล้ว แต่บางคนก็ยังไม่รู้อยู่ดีว่าความจริงแล้วไขมันชนิดนี้มีข้อเสีย หรือมีอันตรายอย่างไรบ้าง จึงอยากให้ได้มาทำความเข้าใจกัน ซึ่งอันตราย และข้อเสียของไขมันชนิดนี้ก็มีดังต่อไปนี้

• เพิ่มไขมัน LDL ในร่างกาย โดยเมื่อมีการกินอาหารที่มีส่วนผสมของไขมันชนิดนี้เข้าไป ก็จะเป็นการทำให้ในร่างกายมี ไขมัน LDL หรือคอลเลสเตอรอลในร่างกายชนิดไม่ดีได้มากขึ้น อีกทั้งยังเป็นการไปลดไขมันดี และลดจำนวนของ HDL ให้น้อยลงกว่าเดิมด้วย ซึ่งสิ่งเหล่านี้จะส่งผลให้เกิดผลเสียต่อร่างกาย
• ก่อให้เกิดโรคร้าย เนื่องจากว่าไขมันชนิดนี้เป็นไขมันที่ย่อยยากมากที่สุด ทำให้ตับมีการทำงานหนักมากขึ้น เพราะตับต้องสลายไขมันชนิดนี้ด้วยวิธีการแตกต่างจากไขมันชนิดอื่น ๆ ดังนั้นเมื่อมีการกินอาหารที่มีส่วนผสมของไขมันชนิดนี้เรื่อย ๆ ก็จะส่งผลทำให้เกิดโรคร้ายตามมาจนอาจจะส่งผลอันตรายต่อชีวิตได้เลย ไม่ว่าจะเป็น โรคอ้วน, หัวใจ และหลอดเลือด, หลอดเลือดสมองตีบ/ตัน, ไขมันในเลือดสูง, เบาหวาน, ความดันโลหิตสูง, สมองเสื่อม หรืออัลไซเมอร์, จอประสาทตาเสื่อม, นิ่วในถุงน้ำดี ผิวถูกทำร้ายจากรังสียูวีได้ง่ายขึ้น ซึ่งแน่นอนว่าจะต้องส่งผลต่อเรื่องคอลลาเจน สิ่งที่สำคัญต่อผิวพรรณของเราด้วย

อาหารที่มีไขมันทรานส์สูง

อีกหนึ่งเรื่องที่จำเป็นต้องรู้ไว้ และเชื่อเลยว่าหลาย ๆ คนคงสงสัยแน่นอนว่าไขมันทรานส์ พบในอาหารชนิดไหนบ้าง ก็ต้องบอกเลยว่าโดยทั่วไปแล้วไขมันชนิดนี้จะสามารถพบได้บ่อยที่สุดในอาหาร junk food เนื่องจากว่าในอาหารเหล่านี้มักจะมีการนำเอาไขมันทรานส์มาแปรรูปให้เป็น เนยเทียม, มาร์การีน, ครีมเทียม หรือว่าคอฟฟีเมท ซึ่งสิ่งเหล่านี้ได้กลายไปเป็นส่วนประกอบหลักของการทำเบเกอรี่ ขนม รวมถึงอาหารต่าง ๆ และเครื่องดื่มด้วย แต่ทั้งนี้ก็ไม่ใช่ทุกร้านค้าจะใช้ไขมันชนิดนี้กัน

ก่อนการเลือกซื้อก็จำเป็นที่จะต้องตรวจสอบส่วนผสมให้ดีก่อนนั่นเอง เพื่อเป็นการช่วยให้เกิดความสบายใจว่าเราจะไม่ได้รับไขมันชนิดนี้เข้าสู่ร่างกายในปริมาณที่มากจนเกินไป เพราะอย่างที่รู้กันว่าเมื่อกินเข้าไปในปริมาณที่เยอะขึ้น ๆ ก็จะส่งผลเสียต่อร่างกายตามมาได้นั่นเอง

วิธีป้องกันตัวเอง กินอย่างไรให้ดีต่อสุขภาพ

อย่างที่ได้กล่าวไปแล้วว่า การที่ร่างกายได้รับไขมันทรานส์ในปริมาณที่มากเกินไป หรือได้รับไขมันชนิดนี้ติดต่อกันเป็นเวลานาน ก็จะสามารถส่งผลเสียต่อร่างกายของเราได้เลย และทำให้เกิดเป็นโรคต่าง ๆ ตามมาด้วย จึงควรมาก ๆ ที่จะต้องรู้ว่าหากอยากเลี่ยงไขมันทรานส์ วิธีหลีกเลี่ยงที่ดีควรทำอย่างไรบ้าง เพื่อไม่ให้ส่งผลเสียต่อสุขภาพนั่นเอง ซึ่งวิธีการในการป้องกัน และหลีกเลี่ยงไขมันชนิดนี้ก็สามารถทำได้ดังนี้

• ในหนึ่งวันควรที่จะเลือกกินอาหารที่มีไขมันไม่เกิน 30% หรือประมาณ 2-3 ช้อนชาต่อมื้ออาหาร โดยปริมาณไขมัน 1 กรัม สามารถให้พลังงานได้ถึง 9 แคลอรี ซึ่งหากว่าหลีกเลี่ยงไขมันทรานส์ไม่ได้ ก็ให้เลือกกินไม่เกิน 2 กรัมต่อวัน รวมถึงในการอาหารที่มีไขมันอิ่มตัว ก็ควรกินไม่เกิน 10% ของค่าพลังงานต่อวัน หรือ 20 กรัมต่อวัน หรือปริมาณไม่เกิน 5 กรัมต่อมื้อนั่นเอง
• ก่อนที่จะเลือกซื้อผลิตภัณฑ์ใดก็ตาม ให้ทำการอ่านฉลากของอาหาร และฉลากโภชนาการก่อน ซึ่งให้สังเกตคำว่า Hydrogenated Oil หรือ Partially Hydrogenated หากพบคำเหล่านี้บนฉลากอาหาร ก็ให้ทำการหลีกเลี่ยงผลิตภัณฑ์นั้นไปเลยจะเป็นสิ่งที่ดีที่สุด
• หลีกเลี่ยงการกินอาหารที่มีส่วนผสมของเนยเทียม เช่น คุกกี้ หรือว่าครัวซองต์
• หากหลีกเลี่ยงการใช้เนยเทียมไม่ได้ ก็ให้เลือกใช้เนยเทียมที่มีความแข็งไม่มาก หรือเป็นชนิดที่มีความเหลวแทน เนื่องจากว่าการที่เนยเทียมยิ่งมีความแข็ง ก็ยิ่งมีปริมาณของไขมันทรานส์ที่เยอะมากขึ้นนั่นเอง
• ใน 1 ครัวเรือนควรที่จะมีน้ำมันมากกว่า 1 ขวด เพื่อเป็นการช่วยให้สามารถเลือกใช้น้ำมันได้ถูกต้องตามประเภท เช่น การใช้น้ำมันถั่วเหลือง ในการผัด หรือว่าทอด หากว่าต้องการทอดกรอบ ให้เลือกใช้น้ำมันปาล์มแทน เนื่องจากว่าสามารถทนความร้อนได้ดีและนานมากกว่า
• เลือกกินอาหารที่อุดมไปด้วยไขมันดี และโอเมก้า-3 เช่น การกินปลา, แซลมอน, เต้าหู้ หรือว่าน้ำมันคาโนลา
• เลือกกินอาหารที่มีไขมันต่ำ และมีกากใยที่สูง เช่น การกินผัก, ผลไม้ หรือว่าธัญพืชที่ผ่านการขัดสีมาน้อย, เมนูอาหารรสเผ็ดลดความอ้วน

เป็นที่รู้กันดีอยู่แล้วว่า การกินไขมันชนิดนี้เป็นสิ่งที่ไม่ส่งผลดีต่อร่างกายแน่นอน จึงจำเป็นที่จะต้องมีการหลีกเลี่ยงให้ได้มากที่สุด ดังนั้นทางที่ดีที่สุดจึงควรเริ่มจากการทำอาหารง่าย ๆ  อย่าง เมนูอาหารลดความอ้วนมื้อเที่ยง  หรือเมนูอาหารคลีนง่ายๆ ไขมันต่ำ แต่ถึงอย่างนั้นการที่จะสามารถหลีกเลี่ยงได้ก็อาจจะไม่ใช่เรื่องที่ทำได้ง่ายเลย โดยเฉพาะสำหรับผู้คนที่ไม่ได้ทำกับข้าวกินเอง โดยปัจจุบันนี้ก็ยังสามารถพบได้อยู่ว่าร้านค้า หรือผู้ผลิตต่าง ๆ ก็ยังมีบ้างที่ยังใช้ไขมันทรานส์เข้ามาเป็นส่วนผสมของผลิตภัณฑ์ เนื่องจากว่าเป็นไขมันที่มีราคาถูก จึงสามารถช่วยลดต้นทุนการผลิตได้เป็นอย่างดีนั่นเอง อย่างไรก็ตาม ก็อยากให้ผู้ประกอบการทั้งหลายตระหนักได้ถึงเรื่องนี้ด้วยว่า แม้การใช้ไขมันชนิดนี้จะให้ต้นทุนที่ถูก แต่แลกมาด้วยสุขภาพของผู้คนที่แย่ลง ก็ถือว่าไม่ใช่เรื่องที่ดีเลย ผู้ประกอบการทั้งหลายจึงควรตระหนักกันถึงเรื่องนี้ด้วย

จากที่กล่าวมาทั้งหมดนี้ ก็เป็นรายละเอียดเกี่ยวกับเรื่องของไขมันทรานส์ ที่คงจะช่วยทำให้ผู้คนมีความเข้าใจกันได้มากยิ่งขึ้นแล้วว่า จริง ๆ แล้วไขมันชนิดนี้คืออะไร เกิดขึ้นได้อย่างไร มีอยู่ในอาหารประเภทไหนมากที่สุด แล้วจะต้องหลีกเลี่ยง หรือว่าป้องกันตัวเองจากไขมันชนิดนี้อย่างไรบ้าง โดยจะเห็นได้เลยว่าแม้จะเป็นไขมันที่มีราคาไม่แพง และได้รับความนิยมอย่างแพร่หลาย แต่ก็นำมาซึ่งปัญหา และสิ่งที่ไม่ดีมากมาย โดยเฉพาะปัญหาสุขภาพที่สามารถทำให้ผู้คนต้องเจอกับปัญหาสุขภาพได้หลากหลายโรคเลย ซึ่งใครที่ไม่อยากเสี่ยงที่จะต้องมีปัญหาสุขภาพตามมา หากเลี่ยงไขมันชนิดนี้ได้ก็ให้เลี่ยงไปเลยจะดีที่สุด

อ้างอิง

• What are trans fats?. https://www.heart.org/en/healthy-living/healthy-eating/eat-smart/fats/trans-fat